Het was nog wat rustig. Het is vrijdagmorgen, de dag van het schoolreisje en we verdelen alle leerlingen van de tweede klas over drie bussen. Dat gaat opvallend gemakkelijk. In de bus zijn de leerlingen rustig. Dit ondanks de verhalen over vooral Mavo 2 leerlingen die de laatste weken de ronde doen binnen de school. Ik geef geen les aan mavo 2, maar hoor af en toe wel wat er speelt.
‘Hoe kan dat nou, dat ze zo tam zijn?’ vraag ik me af. Het antwoord blijkt in de loop van de dag te komen. In de bus op de heenweg gaat het er rustig aan toe. Natuurlijk wordt er gesnoept en wat gedronken. Waar vroeger de Cola er met liters doorheen ging, is het nu de sterkere versie daarvan dat met verontrustende hoeveelheden de monden in gegoten wordt.
De leerlingen blijken veel Red Bull-achtigen bij zich te hebben. Ik kan me niet voorstellen dat ouders dat hebben mee gegeven, desondanks zijn de rugzakken er goed mee gevuld.
Voordat we in Den Haag zijn stromen er dus al flinke hoeveelheden cafeïne, taurine en glucose door de aderen van de leerlingen.
‘Dat is mooi!!’ denken sommigen. Op het blikje staat dat die stoffen leiden tot een beter concentratievermogen en beter cognitieve prestaties. Dat moeten we hebben van onze leerlingen. Giet ze maar vol. Dat denk je natuurlijk als je dat leest. Sterker nog het is wetenschappelijk bewezen dat de genoemde stoffen die uitwerking hebben.
Dan hierbij toch even nog wat gegevens over de ingrediënten van de energiedranken (Kools, 2009):
- Taurine: niet onderzocht. Er is ook nooit bewezen dat dit leidt tot ander gedrag of lichamelijke reacties.
- Glucose: energiebron voor het lichaam, in het bijzonder centrale zenuwstelsel. Het zorgt ervoor dat je dingen beter kunt onthouden en de spieren gestimuleerd worden.
- Cafeïne: stimulans van het centrale zenuwstelsel die ervoor zorgt dat serotonine, dopamine, noradrenaline en adrenaline worden aangemaakt. Het vermindert echter ook de aanmaak van melatonine, wat zorgt voor een wakker/slaap ritme. Dit zorgt voor slaapproblemen bij de leerlingen. De leerlingen zijn duffer en slecht geconcentreerd.
Cafeïne is verslavend. Men wil er snel meer van.
- Combinatie van glucose en cafeïne: Zowel cafeïne als glucose zorgen voor een verhoogde vochtafvoer, zeker als ze in combinatie met elkaar worden gebruikt.
De combinatie blijkt ook tot gevolg te hebben dat jongeren meer geprikkeld worden. Prikkels worden intenser beleefd.
Naast de onderzochte lichamelijke gevolgen van het gebruik van de energiedranken zijn er ook onderzoeken gedaan naar het gedrag van jongeren na gebruik van energiedranken. Hieruit bleek dat mensen die meer energiedranken verbruiken meer onveilige sex hebben, eerder geneigd zijn softdrugs te gebruiken, sneller vechten en misbruik van medicijnen (Miller, 2008).
Dit laatste onderzoek is eigenlijk overbodig voor degenen die mee waren met het dagje naar Den Haag. De leerlingen die energiedrank gedronken hadden, waren er gemakkelijk uit te pikken. Het waren voornamelijk leerlingen uit de mavo 2 klassen, al hadden sommige havisten en een enkele vwo-leerling een redelijke slok op.
De aandacht van docenten en ‘nuchtere’ leerlingen ging voor een groot deel naar de leerlingen die wel energie drank gedronken hadden. Deze leerlingen leken onaanspreekbaar. Ze konden niet lang genoeg naar je luisteren om een boodschap, hoe sympathiek ook, over te brengen. Ze stuiteren, kunnen gewoonweg niet stilzitten. Ze moeten bewegen, bewegen, bewegen, nieuwe prikkels verzamelen en bewegen. Deze leerlingen schreeuwden. Het was net een wedstrijd om wie het hardst kon schreeuwen. Het is natuurlijk ook een schreeuw om aandacht.
En nu? Kan je denken. Wat wil je nu zeggen? Denk er eens kritisch over na of je dit moet willen in het onderwijs. Dit gedrag vertonen sommige leerlingen waarschijnlijk ook in de klas. Kinderen die voor een groot deel nog geen eigen verantwoordelijkheden kunnen nemen, staan we toe middelen te nemen die hun gedrag verandert. Alcohol mag niet in school, tijdens schooltijd. Leerlingen mogen niet blowen op school, tijdens schooltijd. Dit zijn beide middelen die het gedrag van de leerlingen negatief beïnvloeden en schadelijk zijn voor de gezondheid. In hoeverre willen wij het op school toe staan dat leerlingen energiedrank drinken, met dit in het achterhoofd.
Is dit door een school te verbieden? Dat weet ik niet. Ik vind wel dat dat moet. Roken steeds minder toegestaan en gebruik van verdovende middelen is verboden. Is het een idee dat deze energiedranken ook op een verboden lijst komen te staan? Tot die tijd neem ik nog een blikje Red Bull, dan krijg ik de vleugels om de ongeleide energie in de klas te kunnen sturen.
Bronnen:
Kools, M.C.E. (2009), Energiedrankgebruik door adolescenten. Effecten op gezondheid en leerprestaties. Kennispunt Betawetenschappen, Universiteit Utrecht.
Miller, K. E. (2008). Energy drinks, race, and problem behaviors among college students. Journal of Adolescent Health, 43(5), 490-497.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten